You are using an outdated browser. For a faster, safer browsing experience, upgrade for free today.

Загрузка tuvğan til...

Ана тили дерслери. 9. «Бет» сёзюнинъ талили

Download PDF

«Бет» сёзюнинъ талили

Энди исе мен сизге  меракълы бир сёз ве онынъ иле багълы чешит шекиллер талилини теклиф этмеге истейим. Бойле сёзлернинъ бири – «бет» сёзюдир.  Ич шубе ёкъ ки, сиз бу сёзни, эльбет, билесинъиз. Лякин онынъ даа бир къач манадашы яни синонимлери бар ки, оларны къулланып, чешит маналарны ифаде этмек мумкюн.

Бойледже, «бет». «Бет» сёзюнден гъайры, даа «юзь», «чере», «бенъз», «сыма» да демек мумкюн. Мисаль оларакъ, «Гульсюмнинъ юзюнде, ниает, тебессюм пейда олды».  «Эльмазнынъ бенъзи солукъ, бир шей кедерлете, гъалиба».  «Бу адамны бир ерде корьдим, бет-сымасы таныштыр» ве иляхре.  «Чере» сёзю исе шимди сийрек къулланылгъан бир сёз олып, оны эсасен, бундан баягъы эвель яратылгъан эдебиятта расткетирмек мумкюн. Эбет, бу сёз къулланувдан тамимиле чыкъты, демем, чюнки семетдешлеримиз арасында «чере» келимесини  шимди ишлеткенлер тап о къадар аз дегиль. Бойле мананы анълаткъан даа «чырай» деген сёз де бардыр. Амма «чырай»  — там манада «бет» дегиль. О абстракт манада къулланылып кельмекте. «Муневер онынъ эвине бу къадын киргенини корьгенинен ачувланып бир чырай сытты!». Демек, корюне ки, бу ерде «чырай» «выражение лица» деген мананы бере.

Бундан да башкъа, «бет»нинъ даа бир меракълы манасы мевджут. О, «тараф» манасында да ишлетиле. «Биз чёль беттенмиз», я да » Решат дженюп бетке чевирильди» демек мумкюн. Эльбет, «тараф» акъкъында айтыр экенмиз, онъа манаджа якъын олгъан «таба» келимесини де анъмалымыз. Мисаль ичюн, «Диляра башкъаларына  да отурмагъа ер къалмасы ичюн манъа таба чекильди «.  Иште, «тараф», «таба», «бет» – бу учь сёзнинъ эписи айны бир мананы ифаделей.

Амма бу ерде бир шейни акъылда тутмалы: бет – бетлигиндже къала, амма «бетсиз» келимесине расткельсенъиз, билинъиз ки, бу сёзнинъ манасы бус-бутюн башкъадыр. «Бетсиз адам» – утанмагъа бильмеген, ар-намуссыз, инсафсыз адамдыр.

ЛУГЪАТ:

Бет, юзь, чере, бенъз, сыма – лицо
Бет, тараф, таба – сторона

 3,836 Просмотров,  12 views today


Qasevet

Случайная галерея

Календарь